Altı cami üstü medrese

Bursa’da bulunan 650 yıllık 1. Murad Hüdavendigar Camii, ilginç mimarisiyle dikkat çekiyor. Dünyada başka örneği olmayan altı cami, üstü medrese yapısı, camiye girenler tarafından üst kata çıkılmadıkça fark edilemiyor. Üst katındaki medrese bölümünü ziyaret etmek isteyen bayanlar Ramazan ayı boyunca, erkekler ise Cuma günleri gelip ziyaret edebilir.

Bursalı Gezi Rehberi ve Bursa Ulucami adlı kitapların yazarı, Kokartlı Rehber Zafer İhtiyar, Çekirge Semti’nde bulunun 1. Murad Hüdavendigar Camisi hakkında bilgi verdi. İhtiyar, “Osmanlı padişahları yaptırdıkları külliyelerle şehri büyütmüşlerdir. Bursa’da çok sayıda külliye mevcuttur ve bunlar 2013 yılında UNESCO Dünya Kültür Miras listesine dâhil edilmiştir. Külliyenin ana unsuru ise camidir. Murad Hüdavendigar Cami’nin en önemli özelliği ise üstü medrese, altı camidir. Zamanında Molla Gürani, Zenbilli Ali Efendi gibi büyük âlimlerin ders verdiği bir medresedir. Eşi benzeri yoktur. Bursa’da üstü ve altı farklı şeklinde inşa edilen 2 tane cami var. Bunlardan biri Çelebi Mehmet tarafından yaptırılmış olan Yeşil Cami, üstü saray altı cami bir yapıdır. Üst katında hünkâr mahfeli ve divan odaları vardır. Hüdavendigar Camii ise altı cami, üstü medrese odaları yönüyle çok fonksiyonlu bir yapıdır. Normalde medrese, caminin yanında ayrı bir yapı olarak yapılır. Burada medrese ile camiyi birleştirmişler. Alt katında tekke zaviye odaları var, üst katında ise medrese talebelerinin odaları var. İlim ile tasavvufun birleştiği eser konumunda tek örnektir.” dedi.

“Camiye girdiğinizde üst katı fark edemiyorsunuz”

Zafer İhtiyar, şunları söyledi: “Medreseye ulaşmak için, girişin her iki yanında merdivenle yukarıya çıkılır. Yukarıda medreseye ulaşılır. Merdivenlerin bitiminde sağda ve solda ikişer oda yer alıyor. Onlar müderris odası konumunda, yanlarda ise simetrik olarak sıralanmış altışar oda, bu 12 oda ise medrese odasıdır. Yani talebelerin hücresi konumundadır. Medrese odalarının ilerisinde bir dehliz bulunur. 80 santim genişliğinde, o dehlizden ileri geçtiğiniz zaman, cami mihrabının üst tarafına denk gelecek şekilde bir oda yer alıyor. O odacığın ne olduğu kesin olarak bilinmiyor. Bazı rivayetlere göre Padişah 1. Murat’ın inziva yeri olduğu söyleniyor. Camiden girdiğiniz zaman üst katını fark edemiyorsunuz. Üst katı sadece yanlardan yukarı çıktığınızda fark edebiliyorsunuz. İlginçtir iç kısımdan yukarısı fark edilemiyor.”

Cami ve külliyeyi ziyaretçilerin mutlaka görmesi gerektiğini belirten İhtiyar, “Medrese bölümü sadece ramazan ayında teravih namazlarında bayanlara açılıyor. Birde Cuma namazında erkeklere açılıyor. Şu anda ramazan ayında olmamız sebebiyle şayet medrese kısmını görmek arzu ediyorsanız mutlaka gelmelisiniz.” şeklinde konuştu.