Finansmana erişimde zorluklar yaşayan iş dünyası bankaların kredi vermemesinden şikayetçi. Başta Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu olmak üzere, Karacabeyli iş insanları; Bursa Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı ve TOBB Yönetim Kurulu Üyesi Özer Matlı, Karacabey Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Naci Güncü ile Karacabey Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Murad Bertan, bu durumun üretim ve yatırımları etkileyeceğine özellikle vurgu yapıyor.
Küresel ekonomik gelişmeler nedeniyle zorlu bir süreçten geçen iş dünyasının gündemi finansmana erişimde yaşanan sıkıntılar… Bu kapsamda TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu’nun açıklamasının ardından bankalara tepki çığ gibi büyüyor. İş dünyası temsilcileri firmaların işletme sermayesi nedeniyle sıkıntı yaşamasının ilerleyen süreçte üretim ve yatırımları olumsuz etkileyebileceğine dikkat çekerek, gerekli adımların bir an önce atılması çağrısında bulundu.
Krediler KOBİ’ler için kritik hale geldi
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu: “Ekonomimiz, yaşanan tüm zorluklara rağmen, son dönemde, diğer ülkelere göre çok daha hızlı büyüdü. İhracat, üretim ve istihdamda, salgın öncesi seviyelerin üzerine çıktı. Diğer yandan, yurtiçinde enflasyon ve üretim maliyetlerindeki artışların yanı sıra, tüm dünyada yükselen hammadde ve enerji fiyatlarıyla da karşı karşıya kaldık. Rusya-Ukrayna savaşı, Çin-Tayvan gerilimi, enerji ve gıda arzındaki sıkıntılar, kovid-19’un yeniden yayılması ve dünya genelinde faizlerin artmaya başlaması, küresel büyümeyi aşağı yönlü etkilemektedir. 2022’nin geri kalanında, dünyayı daha kasvetli ve daha belirsiz bir ortam bekliyor. Dolayısıyla, karşımıza çıkan bu zorlu dönemde; firmalarımızın uygun koşullarla finansmana erişiminin sağlanması, ülkemiz ekonomisi için kritik önemdedir. Son dönemde, finansmana ulaşım zorlaşmış, her il ve ilçemizdeki firmalarımızdan bu yönde gelen şikâyetler çok fazla artmıştır. En büyük sıkıntıyı da; en fazla gözetilmesi gereken küçük ve orta ölçekli işletmelerimiz yaşamaktadır. Kredi faizlerindeki yükselişin yanı sıra, kredi limitlerinin reel olarak daraltıldığı ve kullanımda sıkıntılar yaşandığı iletilmektedir. Merkez Bankası fonlama faizi yüzde 14, mevduata verilen ortalama faizler yüzde 20 civarındayken, bazı bankaların ticari kredilere yüzde 30 ila 50 arasında faiz uyguladıkları görülmektedir. Bazıları da hiç kredi vermemektedir. Diğer bir sorun; kredi vadeleridir. Yatırımlar için gerekli olan uzun vadeli ve sabit faizli kredi bulmak da, giderek daha güç hale gelmektedir. Öte yandan, ihracatçılarımız için çok önemli bir imkân olan, Merkez Bankası reeskont kredisi kullandırımlarının azaldığına ilişkin şikayetler de artmaktadır. Reel sektörün arzusu, kredi piyasalarında istikrarın hakim olmasıdır. Zira ülkemizde yatırım yapan, ihracat ve istihdam sağlayan her firma, milli değerimizdir ve korunması gerekmektedir. Diğer taraftan yaşanan yüksek enflasyon ve maliyet artışları nedeniyle; yatırım ve işletme sermayesi için kredi ihtiyacı, geçmiş dönemlere göre daha da artmıştır. İşletme sermayesi kredileri, özellikle KOBİ’lerin faaliyetlerini sürdürebilmesi için kritik hale gelmiştir. Dolayısıyla, artan işletme sermayesi ihtiyacı da dikkate alınarak, alınan tedbirlerin yan etkileri konusunda hassas olunması; bankacılık sisteminin de krediye erişimi kolaylaştırması gerekmektedir. Bankalarımızdan da, fonlama maliyetlerini de dikkate alarak, reel sektörümüze uygun koşullarla kredi sağlamaları ve yapıcı hareket etmeleri beklenmektedir. Böylelikle reel sektörümüz, her türlü olumsuz koşulları en az hasarla atlatarak; yatırıma, üretime, ihracata ve istihdama azami katkıyı yapmaya devam edecektir.”
İşletme sermayesi ihtiyacı arttı
Bursa Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı ve TOBB Yönetim Kurulu Üyesi Özer Matlı: “Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanı Sayın Rifat Hisarcıklıoğlu yaptığı açıklama ile tüm iş dünyasının içinde bulunduğu sıkıntıyı gözler önüne sermiştir. Pandemi sürecinde uygulanan politikalar ve verilen destekler bizleri bugünlere getirse de giderek artan enflasyon, enerji başta olmak üzere maliyetlerde yaşanan % 100’ün üzerindeki artışlar, yatırım ve ihracat yapmak isteyen firmalarımızın işletme sermayesi ihtiyaçlarını en üst seviyeye çıkarmıştır. Öyle ki bazı sektörlerin işletme sermayesi ihtiyacında 3-4 kata varan artışlar yaşanmıştır.
Böyle bir ortamda, reel sektörün yatırım, üretim ve istihdam odaklı sürdürülebilir büyüme vizyonuna katkı sağlamaya devam edebilmesi için finansmana erişim kanallarının açık tutulması gerekirken, maalesef reeskont kredilerine yönelik alınan kararlar ve BDDK’nın düzenlemeleri sanayici ve ihracatçılarımızın dünya ile rekabet edebilmesi adına uygun finansman kaynağı bulmasını ciddi anlamda zorlaştırıyor. Bugün, politika faizi yüzde 14 olsa da özel bankaların TL cinsi ticari kredi faizleri yüzde 40’ı aşmış durumda. Kamu bankalarının oranları yüzde 15-17 bandında seyretmesine karşın onlar da kredi verme konusunda oldukça sınırlı ve iştahsız hareket etmektedirler. Firmalarımızı ciddi bir dar boğaza sürükleyen içinden geçtiğimiz bu süreç, hiç kuşkusuz reel sektörün yatırım iştahını azaltmaktadır. Ayrıca artan maliyetler ile başa çıkabilmek için gereken finansman ihtiyacı, işletmelerin varlıklarını ve istihdamı tehdit ettiği gibi ihracat ve üretim rakamlarının önümüzdeki dönemde gerilemesine, dolayısıyla da küresel piyasalar ile rekabet gücümüzün kaybolmasına yol açacaktır.
Reel sektörümüzün yatırım iştahının devam edebilmesi için finansmana erişim kanallarının en kısa sürede açılması gerekiyor. Bu ortamın sağlanabilmesi için en önemli zemin ise güven, istikrar ve enflasyonun dengeye oturtulmasıdır. Bununla birlikte bankaların uyguladıkları katı kurallardan vazgeçip firmalarımıza düşük maliyetli uzun vadeli kredi imkânı sunması, Eximbank’ın kredi koşullarında değişiklik yapılması gibi düzenlemeler, iş dünyamızın finansman sıkıntısını büyük ölçüde ortadan kaldıracaktır.”
Firmalar girdaba sürüklenmekte
Karacabey Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Naci Güncü: “Yılın ilk yarısında ve özellikle son 1-2 aylık dönemde finansmana erişim çok zorlaştı. Enflasyon ve üretim maliyetlerindeki artışın üzerine finansmana erişimdeki sıkıntılar da eklenince firmalarımızın üretim faaliyetlerine devam edebilmeleri gitgide zorlaşmaktadır. Politika faizi ile reel faiz ve enflasyon arasındaki fark firmalarımızı içerisinden çıkamayacakları bir girdaba sürüklemektedir. Üretimin güçlü bir şekilde devam edebilmesi adına firmalarımızın kredi limitlerinin arttırılarak, kredi kullanımında yaşanan sıkıntıların bertaraf edilmesi, kredi vadelerinin süresinin bir miktar uzatılması, işletme sermayesi kredilerinin kullanımının kolaylaştırılması ve firma teminatlarının güncel enflasyon rakamları göz önüne alınarak güncellenmesi çok önemlidir.”
KGF tekrar hayata geçirilmeli
Karacabey Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Murad Bertan: “Son dönemde finansmana erişim zorlaştı. Bu durum sanayicilerin yatırımlarını yavaşlatmasına yol açtı. Kamu bankalarında çok fazla sıkıntı olmasa da özel bankalar faizlerini yükseltti. Bu da tarıma dayalı bir ekonomisi olan Karacabey’de yatırımların neredeyse durma noktasına gelmesine neden oldu.
Geçmiş yıllarda uygulamaya konan KGF Kredileri’nin tekrar hayata geçirilmesi bu sıkıntının çözümünde önemli rol oynayacaktır. Ancak bunun geçmiş örneklerde olduğu gibi uygulanmaması gerekiyor. Yani, KGF kredisi kullanan kişinin otomotiv ve konut yatırımı yapmaması ya da bu krediyle döviz almaması gerekiyor. KGF kredilerini gerçek anlamda ihtiyaç sahibi iş insanlarına ulaştırmamız gerekiyor. Tarımda girdi maliyetleri çok yükseldi. Tarım ile ilgilenen kişiler bu nedenle çok sıkıntı yaşıyor. Dolayısıyla çiftçiler ya ekim alanlarını daraltıyor ya da masrafsız ürünler üretmeye çalışıyor. Buğday, çavdar, arpa, mısır gibi ürünler yerine katma değeri daha yüksek ürünler üretmemiz lazım.
Tarımda şu anda fazlasıyla destekler yapıldı. Bunları olumlu karşılıyoruz. Ancak tarıma dayalı sanayide firmalara Ar-Ge desteği verilmesi gerektiği kanaatindeyim. Depolama alanları için de teşvikler bekliyoruz. Devletin özellikle lisanslı depo sayısını artırmaya yönelik adımlar atması gerekiyor.”
KAYNAK: EKO HABER