Mustafa Arı
“Berat” kelimesi lügatte borçtan, hastalıktan, suç ve cezadan kurtulma anlamına gelmektedir. Istılahta ise günahlardan arınmak, Allah’ın rahmetine ve affına kavuşmak, Allah katında berat etmek ve temize çıkmak demektir.
Mübarek ay, gün ve geceler, İslam’ın şairindendir; hususi kıymetleri ve kerametleri vardır.
Kandil geceleri günahlarla kararmış gönüllerimize rahmet kandillerinin yandığı gecelerdir. Kandil geceleri ilahi ışığın hayatımızı aydınlattığı gecelerdir. Kandil geceleri günahlarımızdan arınmamız vesilesi ile manen ışıldadığımız gecelerdir. Paslanan kalplerimizi bu gecelerin hürmetine aydınlatmaya çalışalım.
Allah Teala bu gecede, dünya semasına güneşin batmasından itibaren tecelli eder, fecrin doğuşuna kadar şöyle nida eder: “Yok mu bağışlanma isteyen mağfiret edeyim. Yok mu rızık isteyen, rızıklandırayım. Yok mu şunu isteyen bunu isteyen.” diye tan yeri ağarıncaya kadar nida eder.
Kur’an-ı Kerim’de ve Hadis-i Şerif’lerde şanından bahsedilen Berat Gecesi’nin hikmet ve faziletini İslam alimleri beş esasta toplamışlardır.
1- Her mühim iş bu gece ayrılır. Bir sene içinde olacak hadiseler, ameller, rızıklar, eceller, hastalıklar, yükselme ve alçalmalar, bu gece yazılır ve ilgili meleklere teslim edilir. Harplere, zelzelelere ve çöküntülere ait işler Cebrail (a.s)’a, ölüm ve felaketlere ait kısım Azrail (a.s)’a, rızıklara ait kısım Mikail (a.s)’a, amellere ait kısım da İsrafil (a.s)’a verilir. Bu sebeple Berat gecesi bütün sene işlenen iyilik ve kötülüklerin hesabını yapma ve bu hesabın ışığı altında hareketlerimize yön verme gecesidir.
2- Bu gece yapılan ibadetin fazileti çok büyüktür.
3- Yüce Allah’ımız bu gece rahmetini bol bol ihsan eder.
4- Bu gece müminler için af ve mağfiret gecesidir.
5- Bu gece Peygamberimiz (s.a.v)’e umumi şefaat hakkı verilmiştir.
O halde! Allah’ın affının, rahmet ve mağfiretinin bol bol tecelli ettiği bu gecede, her zamankinden daha çok tövbe ve istiğfar edelim. Bol bol Kur’an-ı Kerim okuyalım. Kılmadığımız namazlarımız var ise kaza edelim. Yoksa nafile namaz kılalım. Büyüklerimizi ziyaret edip hayır dualarını alalım. Ölülerimizi rahmetle anıp, dargınlarımızı barıştıralım. Yaşantımızla çocuklarımıza güzel örnek olalım. Bir sene boyunca yapmış olduğumuz işlerin hesabını yaparak, yanlışlarımız varsa düzeltelim. Bu gecenin feyiz ve bereketinden uzaklaştıran, kin, nefret, düşmanlık, yalan, iftira, içki kumar, zina, kibir, ana ve babaya isyan, dedikodu, kul hakkı, yetim hakkı yemek gibi davranışlardan uzaklaşalım. Gelmekte olan Ramazan ayına şimdiden hazırlanalım.
Sevgili Peygamberimizin hadislerinde zikrettiği günahları bu gecede bağışlanmayacak olan insanlar vardır:
1- Allah’a şirk koşanlar.
2- Ana-babalarına isyan eden, hizmetlerini görmeyip, haklarını eda etmeyen evlatlar.
3- Alkollü içecekleri içmeye ve faiz yemeye devam edenler, vazgeçmeyi düşünmeyen, bu konuda tövbe istiğfarı aklına getirmeyenler.
4- Büyücülük yapıp, gaipten haber verme işiyle meşgul olanlar.
5- Müslümanlara karşı kin ve düşmanlık besleyenler.
6- Adam öldürüp, yaptığı bu büyük günahtan pişmanlık duymayanlar.
7- Gururlu ve kibirli olanlar.
8- Akrabalarla ilişkileri kesenler.
Pişmanlık bu dünyada olmalı! Bu mübarek gecede şöyle muhasebe yapabiliriz; “Allah ile aram nasıl? Onun istediği bir kul olabildim mi? Allah’a karşı kulluk vazifemi yapabiliyor muyum? Beni ondan uzaklaştıran kötü alışkanlıklarım var mı? Peygamberin sünnetini, ahlakını yaşayabiliyor muyum? Her an ölüm gelecek olsa buna ne kadar hazırlıklıyım? Ruhumuzu İslâm’ın güzellikleriyle ne derece süsleyebildik? Bir Müslüman olarak İslâm’ı ne derece özümseyebildik? İslâm ahlakını ne kadar hayata geçirebildik? Ailemiz ve çocuklarımız için üzerimize düşen görevleri yapabildik mi? Bugüne kadar İslam’ın yaşanmasına katkıda bulunacak hizmetim var mı? Kaç yetimin başını okşadım, karnını doyurdum, üstünü giydirdim? İnsanlığa hizmet edecek malımdan, ilmimden, neslimden örnek bir evlat kazanabildim?
Peygamberimiz bu gecede şu şekillerde dua etmiştir: “İlahi! Cezandan affına sığındım. Gazabından rızana güvendim. Senden sana sığındım. Senin senan büyüktür. Fakat seni hakkıyla, senin kendi nefsini sena ettiğin gibi övmekten acizim.”
Geceniz hayırla, kalbiniz imanla, gönlünüz Allah ve Resulullah’ın sevgisiyle, mideniz helal lokmayla dolsun.