Mustafa Arı
Dini öğrenirken ya da öğretirken çok yanlış bir taraftan başladık. İbadetleri sıraladık, diğer farzları gerilere bıraktık. Halbuki öyle farzlar var ki namaz, oruç, hac’dan da önce gelmesi gerekiyordu. Örneğin iyilik gibi, adil olmak gibi, Ahlak gibi, Doğru olmak gibi.
Ama biz ne yaptık? İslam’ı 5 şarta sıkıştırdık. O beş şart doğru ama onlar Allah ile ilgili şeyler. Yani Allah için yapacağımız ibadetler. Bir de kendimizle ilgili, insanlarla ilgili şartlar var.
Yani Allah’ın bizden; 1) kendisi için istediği ibadetler var. 2) Bizim hayatımızı idame ederken uymamızı istediği şartlar var.
İslam’ın özü, özeti, krokisi ne dendiğinde sadece 32 farzı gösterirsek doğru yansıtmış olmayız. İslam’ın bir kısmını yansıtmış oluruz. 32 farz İslam’ın beş şartını ve o şartların nasıl yapılması gerektiğini anlatıyor. Ama biz Kuran’ı bir bütün olarak kapsayacak şekilde özet sunmalıyız.
Çocukluğumuzda dinimizi öğrenirken sürekli İslam’ın beş şartını duyduğumuz, öğrendiğimiz için bilinçaltımıza din şekilcilik olarak yerleşmiş.
Namazı kıl, orucu tut, zekat ver, hacca git, kelimeyi şahadet getir bitti. En iyi Müslüman biziz.
Halbuki Allah’ın istediği Müslüman iyilik yapan, fakiri fukarayı, gözeten, adil olan, hile yapmayan, emredildiği gibi dosdoğru olan, merhametli ve yumuşak huylu olan, öfkelerine kapılmayan, hoşgörülü ve bağışlayıcı, güvenilir, istişare eden, israftan kaçınan, aşırıya kaçmayan, fedakar, temiz, kusur araştırmayan, haset etmeyen, emanete ihanet etmeyen, vefalı, yalan yere şahitlik yapmayan, dedikodu yapmayan, orucunu tutup namazında niyazında Allah’ın bir kuludur.
Maun Suresi’nde; “Hem yetimi itip kak, yoksulu doyurma, riyaya sap, gösteriş yap, yardıma iyiliğe engel ol, sonra kalk namaz kıl. Vay onların haline!”
İslam’ın şartı ikidir dersek: 1. Allah için olanlar, 2. Kul için olanlar.
Allah için olanlar 5’tir; 1. Kelimeyi şahadet getirmek, 2. Namaz kılmak, 3. Oruç tutmak, 4. Hacca gitmek, 5. Zekat vermek.
Kul için olanlar; 1. İyilik yapın. 2. Adil olun. 3. Fakiri gözetin. 4. Yetimin malını koruyun. 5. Hile yapmayın. 6. Dosdoğru olun. 7. Öfkelenmeyin. 8. Merhametli olun. 9. Yumuşak huylu olun. 10. Öfkeye kapılmayın. 11. İstişare edin. 12. Aşırılığa kaçmayın. 13. Kanaat edin. 14. Şükredin. 15. İsraf etmeyin. 16. Arkadan konuşmayın. 17. Temiz olun. 18. Kusurları araştırmayın. 19. Yalan söylemeyin. 20. Haset etmeyin. 21. Emanete ihanet etmeyin. 22. Yalan yere şahitlik yapmayın. 23. Yok yere yemin etmeyin. 24. Dedikodu yapmayın. 25. Gösteriş yapmayın. 26. Anne babanıza iyilik edin. 27. Akraları ziyaret edin. 28. Helalinden yiyin. 29. Sabredin. 30. Dili ve kalbi temiz tutun. 31. Ümidi kesmeyin. 32. Kibirli olmayın. vs.
İşte bunların hepsi Kur’an’da geçen ayetlerdir. Hepsi Allah’ın emri ve İslam’ın şartıdır.