Domateste fiyat tartışması bitmiyor. Fiyatı yükselse de, düşse de sorun oluyor. Daha iki hafta öncesine kadar fiyatı yüksek diye tüketici tepki gösterirken, fiyat düştüğü için bu kez üretici isyan ediyor.
Ticaret Bakanlığı Hal kayıt sisteminde yer alan fiyatlara göre 1 Mayıs 2019’da Ayaş domatesinin kilosu sebze meyve hallerinde 2 lira 14 kuruşa satılırken, 23 Mayıs 2019’da aynı domatesin ortalama fiyatı 1 lira 10 kuruşa düştü. Üretim maliyetlerinin kilo başına 2 liranın üzerinde olduğunu belirten domates üreticileri, birçok halde domatesi 1 liraya bile satamadıklarını, bu şartlarda üretimin sürdürülemeyeceğini söylüyor.
Arz arttı, fiyat düştü
Sera domatesinin yanı sıra tarla domatesinin piyasaya arz edilmesi ile fiyatların düştüğünü belirten domates üreticileri, bu fiyatın üretimi olumsuz etkileyeceğini ifade ediyor. Üreticiler ve Hal Komisyoncuları fiyattaki düşüşü şöyle değerlendiriyor: “Üretimin az olduğu, ürünün piyasa arzında sıkıntı yaşandığı dönemde fiyatların aşırı yükselmesinin geçici olduğunu anlatmaya çalıştık. Fakat anlatamadık. Bugünlerde, Antalya Hal’inde domatesin kilosu 1 lira ile 2 lira arasında satılıyor. Çiftçinin maliyeti bunun üzerinde. Düşük fiyat çiftçinin zarar etmesine neden oluyor. Çiftçi para kazanamazsa Ağustos ayında seraya giremez. Üretim aza olur ve fiyat yükselir. Bu nedenle çiftçinin para kazanması gerekir. Girdi maliyetlerinin düşürülmesi için önlemler alınmalı. Bu dönemde çiftçi mutlaka desteklenmeli ve düşen fiyat desteklerle telafi edilmeli. Bu yapılmazsa sera üretimi olmaz ve sonbaharda domates fiyatı yine çok yükselir.”
Domates elde kaldı
Üreticiler, domatesin kilo başına üretim maliyetinin 2 liranın üzerinde olduğunu belirterek, alıcıların kendilerine 1 liranın altında fiyat verdiğini ve ürünü satamadıklarını söylüyor. Maliyetin altında ürün satan hiç bir çiftçinin üretime devam edemeyeceğini anlatan çiftçiler, “Domatesin olmadığı bir dönemde fiyat yükseldi diye bizi hedef gösterenler şimdi neredeler? Maliyeti 2 liradan fazla olan domatesi 50 kuruşa satamıyoruz. Bu fiyatla biz üretimi nasıl sürdüreceğiz? Ürünümüzü değerinde satmamız için destek bekliyoruz. Satacağımız domates ile hem borçlarımızı kapatıp, hem de ihtiyaçlarımızı karşılamamız ve yeni dönemde üretim yapmak için girdileri almamız gerekiyor. Bu fiyatlarla borçlarımızı bile ödeyemeyiz. Yetkilileri bize destek olmaya çağırıyoruz.” bilgisini verdi.
Fiyat düşüşü tüketiciye de yansıdı
Domates fiyatındaki düşüş tüketiciye yansımaya başladı. Geçen haftaya kadar kilosu 5-7 liradan satılan standart domatesin fiyatı 3-3.5 liraya düştü. Salkım, pembe, kokteyl domatesin kilosu ise 9-10 liradan 6-7 liraya düştü.
Kaynak: Ticaret Bakanlığı Hal kayıt Sistemi