“DÖVİZDE DENGE, FİNANSA İSE ULAŞIM KOLAYLIĞI ŞART!

Bursa Sanayicileri ve İşinsanları Derneği (BUSİAD), Bursa ekonomisinin nabzını tutmak adına üyeleri nezdinde Nisan 2023’te gerçekleştirdiği, BUSİAD İktisadi Yönelim Anketi’nin sonuçlarını açıkladı. Anket sonuçlarına göre; “Dövizde denge ve finansa ulaşımda kolaylık sağlanmasıyla birlikte, Türk iş insanı yatırımlarına hız kesmeden devam edecektir.” mesajı verildi.

Bursa Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Metin Özdemir’in katkılarıyla gerçekleştirilen çalışmada, ankete katılan firmalar deprem ve seçim belirsizliğine rağmen gelecek günlerde üretim, ihracat ve istihdam konusunda iyimserliklerini koruduklarını ifade ettiler. Ankete katılan firmalar, maliyetlerin artacağını, finansa ulaşmanın zorlaştığını ve karlılıkların düşmesini beklediklerini de vurguladı.

Ankete katılan imalat sanayi firmaları, son üç aylık üretim hacminin bir önceki çeyreğe göre artış yönünde değiştiğini ve gelecek 3 ay için de üretim hacimlerinde güçlü bir artış beklentisine sahip oldukları da belirtti. Ankete katılan tüm firmalar için ortalama olarak bir önceki çeyreğe göre istihdam performansı zayıflasa da, gelecek 3 ay için istihdam beklentilerinin olumlu gözlemlendiği kaydedildi.

Öte yandan firmaların, yatırım perspektifi itibariyle önümüzdeki 12 ayda makine-teçhizat yatırımları ve bina-tesis yatırım harcamalarında mevcut görünümlerini koruyacakları anlaşılmakta. Enerji fiyatlarındaki gerileme ve resesyon kaygılarındaki görece zayıflama ile birlikte ihracat yapan firmalar, gelecek üç aya ait ihracat siparişlerinin, bir önceki çeyreğe göre ortalama olarak artış yönünde değişim göstermesini beklemekte.

Döviz ve faiz endişesi…

Ankete katılan tüm firmalar için ortalama olarak faiz riskinin bir önceki çeyreğe göre sınırlı bir yükseliş gösterdiği gözlendi. Döviz kurunda istikrarlı bir seyir sürse de ankete katılan tüm firmaların döviz kurundaki değişimlerin satış fiyatlarını etkileme hızının bir önceki çeyreğe göre ortalama olarak artış yönünde değişim gösterdiği vurgulandı.

Gelecek üç aylık dönemde TL cinsi kredi faiz oranına ilişkin beklenti, seçim sonrasında para politikası ile ilgili normalleşme beklentilerini yansıtan bir biçimde bir önceki çeyreğe göre ortalama olarak güçlü bir biçimde artış yönünde değişim gösterdi.

Firmalar, önceki üç aya kıyasla ortalama birim maliyetlerinin ağırlıklı olarak arttığını belirtirken, söz konusu eğilim imalat sanayi firmalarında daha güçlü. Enerji ve emtia fiyatlarındaki gerileme maliyet baskılarını hafifletirken, önceki 3 aya kıyasla birim maliyetlerindeki artış beklentisi bir önceki çeyreğe göre ortalama olarak sınırlı bir azalış gösterdi.

Bununla birlikte ankete katılan tüm firmalar itibariyle, karlılık düzeylerinde bir önceki çeyreğe nazaran ortalama olarak güçlü bir zayıflama olduğu görülmekte.

Firmaların finansman ihtiyacının ise bir önceki çeyreğe göre ortalama olarak güçlü bir biçimde arttığı, imalat sanayi açısından söz konusu eğilimin daha güçlü olduğu görülmekte. Bu durumun, daha önceki dönemlere benzer şekilde işletme sermayesi ihtiyacı ve artış gösteren işgücü maliyetlerinden kaynaklandığı düşünülmekte.

Firmalar, bir önceki çeyreğe göre gelecek 3 aya ilişkin satış fiyatlarının ortalama olarak önemli ölçüde artış yönünde değişeceğini beklemekte. Ayrıca, yıl sonu yıllık üretici fiyatları enflasyonu beklentisi, bir önceki çeyreğe göre ortalama olarak önemli düzeyde artış yönünde değişim gösterdi. Anket sonuçlarını değerlendiren BUSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Buğra Küçükkayalar, “Deprem, Rusya-Ukrayna Savaşı ve seçim dönemine giren ülkemizin ekonomisi de güven, öngörülebilirlik ve istikrar üçlüsü açısından sorunlar yaşamıştır. Seçim sürecinin bitmesiyle birlikte, ekonomi için olmazsa olmaz olan bu psikolojik faktörlerin bir an önce yoluna girmesini ve üretim hızımızın artmasını umuyoruz. Dövizde denge ve finansa ulaşımda kolaylık sağlanmasıyla birlikte, Türk iş insanı yatırımlarına hız kesmeden devam edecektir. Yaptığımız anketlerde bunu görüyoruz.” dedi. Küçükkayalar, ankete yanıt veren BUSİAD üyesi firmalara da teşekkür etti.