Mustafa Arı
Helal, güzel ve faydalı olan şeydir. Haram, bir şeyin çirkin ve zararlı oluşundandır. Helal ve haram kılma hakkı yalnız Allah’a aittir.
Allah’ın emirlerine farz, yasaklarına ise haram denir. Beş vakit namaz kılma, ilim öğrenmek farzdır. Hırsızlık yapmak, içki içmek, yalan söylemek ve iftira atmak gibi davranışlar haramdır. Allah’ın yasaklamadığı her şey helaldir.
Kur’an-ı Kerim’de bildirilen helal ve haramlardan bazıları şunlardır. Allah, alışverişi helal, faizi haram kılmıştır. Allah size ancak leş, kan, domuz eti ve Allah’tan başkası adına kesileni haram kıldı.
Ey iman edenler! İçki kumar, dikili taşlar ve fal okları ancak, şeytan işi birer pisliktir. Onlardan kaçının ki kurtuluşa eresiniz. Yiyin için fakat israf etmeyin.
Yüce dinimiz cana kıymayı, sihir ve büyü yapmayı, başkalarına haksızlık etmeyi, kul hakkı yemeyi, kamu malına zarar vermeyi, yetim hakkı yemeyi, masum insanlara iftira atmayı, kıskançlığı, yalan söylemeyi ve yalancı şahitlik yapmayı yasaklamıştır. Bu tür kötü davranışlar insanlarla aramıza kin ve düşmanlığın girmesine yol açar. Bu nedenle dinimizin yasakladığı bu tür haramlardan sakınmalı ve güzel davranışlarda bulunmaya gayret etmeliyiz.
Helal da haram da bellidir. Bu ikisinin arasında insanı harama götürebilecek şüpheli şeyler vardır. Kim bu şüpheli şeylerden sakınırsa dinini ve itibarını korumuş olur. Şüpheli şeylerden sakınmayanlar, her an harama düşebilirler.
Dostlarımızla, sevdiklerimizle aramızı bozan gıybet, iftira, insanlar arasında laf taşımak ve su-i zanda bulunmak gibi haramlardan uzak durmaya çalışmalıyız.
Öyle bir zaman gelecek ki kişi aldığının helal mi haram mı olduğuna dikkat etmeyecektir. Helal mal, sahibini helale sevk eder ve haramlardan korur; haram bir mal da sahibini harama meylettirir, helâle yöneltmez. Bundan dolayı gönül ehli Hak dostları şöyle demişler.
Yerken ağzınıza girene, konuşurken ağzınızdan çıkana dikkat edin! Allah’ın helal kıldığı şeylerle yetinmeli ve haramlardan ateşten kaçar gibi uzak durmalıyız.
Çoğu haram olanın azıda haramdır. Haramda fayda ve şifa aranmaz.
Rabbim helallerine uymayı haramlarından kaçınmayı, dünya ve ahiret mutluluğunu yakalamayı bizlere nasip etsin.