Mustafa Arı
Allah insanı en güzel şekilde yaratmış, akıl gibi büyük bir nimet vererek aklını kullanmada serbest bırakmıştır. Kur’an’da, “İnsanı en güzel biçimde yarattık” buyrulur. (Tin süresi:4)
İnsan evvela Allah’a, ailesine ve diğer insanlara karşı sorumludur. Dilerse sorumluluklarını yerine getirir, dilerse sorumsuz bir hayat yaşar. Kadın veya erkek, genç veya yaşlı olsun herkesin durumuna göre sorumlulukları vardır. Ancak sorumluluğunu idrak edebilmek için şu soruları kendimize bu soruları sormalıyız!
Bu dünyaya ben ne için geldim? Nereden geldim ve nereye gidiyorum? Hayatın anlamı nedir, ben ne için yaşıyorum?
Allah’a karşı görev ve sorumluluklarımı yerine getirebildim mi? Sorumluluğunu üzerime aldığım kimselere karşı görevlerimi yerine getirebildim mi?
Allah’ın rızasını kazanabildim mi? Hz. Peygambere layık bir ümmet olabildim mi? Kur’an’ın ahkamıyla hayatımı sürdürebildim mi? Davranışlarım İslam ahlakına uygun mu? Allah’ın bana verdiği azaları haramlardan korudum mu? Yediğim içtiğim nereden geliyor nereye gidiyor? Kazancının nasıl olduğunun farkında mıyım? Şuan Azrail gelse can teslim etmeye hazır mıyım? Yaptığım yanlışların hesabını verebilecek gerekçelerim var mı? Yaşantım (gittiğim yol) beni nereye götürür? Hayatlarında ve ölümlerinden sonra anne-babana iyilik ettin mi? Gerçek bir tövbe ile Rabbimden özür diledim mi? Ölümü ve ölüm sonrasını, kabri, hesap için Allah’ın huzurunda durmayı, Allah’ın nimet ve azabını düşündüm mü?
İşte böyle yaşayışıyla anlayışıyla kendi değerini ve sahip olduğu değerleri korumalıdır. Peygamberimize: “İnsanların hangisi daha hayırlıdır?” diye bir soru sorulur; “Ömrü uzun, yaptıkları güzel olandır.” der. Soran kişi; “Peki insanların en kötüsü kimdir?” diye sorunca Peygamberimiz; “Ömrü uzun, yaptıkları kötü olandır” cevabını verir.
Kötüler, iyi olarak anılmazlar. Firavun, Nemrut, Ebu Cehil, Ebu Lehep gibiler hep lanetle anılır.
Kötüler rahmetle anılmazlar. Öyleyse kötü olmanın hiç anlamı yoktur. Kötülere son pişmanlık da fayda vermez. Bütün mesele iyi insan, iyi Müslüman olmaktır.
İYİLİKLE KÖTÜLÜK BİR OLMAZ
İyilikle kötülük bir değildir. Ey inanan kişi! Sen kötülüğü en güzel şekilde başından sav. O zaman seninle arasında düşmanlık bulunan kişinin yakın bir dost gibi olduğunu görürsün. (Fussilet: 34)
İyilik; Allah’ın rızasını kazanmaya sebep olan güzel işlerdir. Müslüman iyilik yapan ve başkalarının iyiliğini isteyen kişidir.
İyilik yapmanın yolları çoktur. Müslüman, eli, dili ve malı ile yapabileceği kadar iyilikte bulunmalıdır. Bu, onun görevidir. Allah mutlaka yaptığımız iyilikleri bilir ve karşılığını verir.
Sokakta, caddede, mahallede, çarşıda, pazarda, taşı, pisliği, dikeni, taşı kısaca insanlara eziyet veren ve tiksinti uyandıran bir şeyi ortadan kaldırmak iyiliktir. Yaşlı yahut hasta birinin işlerini görmek iyiliktir. Allah ve Resulünün bizden yapılmasını istedikleri, akıl ve vicdanın hoş gördüğü bir şeyi yapmak iyiliktir. Hatta kötülükten sakınmak ve başkalarına kötülük yapmamaya çalışmak da iyiliktir. Bütün bu iyilikler de sadakadır.
İyilik etmenin de başlıca üç şekli vardır:
1- Yapılan bir iyiliğe karşılık iyilik etmektir. Yapılan bir iyiliğe teşekkür etmek, ya da benzeri bir iyilikle karşılık vermek, insanın en doğal görevidir.
2- Karşılık beklemeden iyilik etmektir.
3- Kötülük edene iyilik etmektir ki, yapılan iyiliklerin en üst seviyesi de budur. Bu nedenle halkımız arasında, “İyiliğe iyilik her kişinin karıdır. Kötülüğe iyilik ise, er kişinin karıdır.” denilmiştir.
Efendimiz (sav) bazı ahlaki prensipleri tavsiye ederken şöyle buyurmuşlardır: Seninle ilgisini kesenden, sen ilgini kesme! Sana vermeyene sen ver! Sana kötülük edeni sen bağışla!
Dünya üzerinde birçok kötülük vardır. Kuşkusuz ki bunların sebepleri de çoktur.
1- İnsanın bencilliği, 2- İnsanın para, mal ve mülk hırsı, 3- İnsanların ruhsal yapılarının farklı olması, 4- İnsanların iyi eğitim alamamaları.
Kötülüğün temeli insana dayanmaktadır. Kıskançlık, başkalarını çekememe, daha fazla kazanma hırsı, gibi düşüncelerden dolayı başka insanlara, canlılara ve doğaya zarar verilmektedir.
İyilik hiçbir zaman boşa gitmeyecek tek yatırımdır.