NEFİS MUHASEBESİ

Mustafa Arı

Muhasebe, hesaba çekmek demektir ki geçmişteki eksiklikleri sezerek geleceği seyre koymaktır.

Nefis deyince insanın aklına nefs-i emmare gelir, yani şer ve kötülüğün yapılmasını isteyen şey nefistir.

Kur’an-ı Kerim’de Yüce Rabbimiz Naziat Suresi’nin 40-41 ayetlerinde: “Kim ki Rabbinin huzurunda hesap vermekten korkar da nefsini haram olan kötü arzulardan men ederse öylelerin yeri cennettir” buyurur.

Sevgili peygamberimiz bir hadislerinde: “Nefsin arzu etmediği şeyler cennetin etrafını, nefsin arzu ettiği şeyler de cehennemin etrafını çevrelemiştir” Yani cennete giden yol nefsin arzu etmediği şeylere katlanmaktan ve cehenneme giden yol da şehvete ve kötü arzulara uymaktan geçmektedir.

Peygamberimiz bir duasında da “Ya Rabbi göz açıp kapayıncaya kadar da olsa beni nefsimin yönetimine bırakma” diye dua etmiştir.

Nefis insanın en azılı düşmanıdır.(Men arefe nefsehu fe kad arefe rabbehu) hadisinde belirtildiği gibi “Kim nefsini bilirse Allah’ını da bilmiş olur”

Onun için nefisle mücadele etmek mutlaka lazımdır. Nefsin arzu ve isteklerinden korunmak için Allah’ın aşkı ve muhabbeti ile terbiye etmemiz gerekmektedir. Rabbimiz meleklere şehvetsiz akıl, hayvanlara da akılsız şehvet, insanlara ise her ikisini de vermiştir. Akıl nasihatçı bir vezir, nefis ise rezalet çıkaran bir vekildir. Akıl daima nefse galip gelmelidir. Akıllı kimse nefsini hesaba çeken ve ölümden sonrası için çalışan kimsedir.

Nefsin arzularına uyduğumuz zaman doğru yolu bulamayız, hakikate ulaşamayız. Dünyada nefsini hesaba çekmeyenlere ahirette hesap vermek zor olur.

Nefsin mertebeleri vardır. En yüksek mertebesi ‘Nefsi mutmaine’dir. Bu nefis hakkında Cenabı Hak; “Ey itaatkar nefis! Dön Rabbine, Sen O’ndan razı, O da senden razı olarak” (Fecr Suresi: 27)

Her birimiz dünümüz ve bu günümüzün muhasebesini yapalım. Hesaba çekilmeden önce kendimizi hesaba çekelim. Sayılı nefeslerimiz tükenmeden sevap günah, iyi ve kötü konularında hesaba çekelim. Kısacası nefis neyi istiyorsa onun tersini yapmak gerekir.

Cenabı Hak cümlemizi nefis ve şeytanın şerrinden muhafaza buyursun.