SORUMLULUK DUYGUSU

Mustafa Arı

Her insan sorumluluk taşır. Sorumlu olduğumuz şeylerden hesaba çekileceğiz. Sorumluluk; bir insanın görevlerini yerine getirip getirmediği, iman, amel, fiil, söz ve davranışlarının doğru olup olmadığı konusunda hesaba çekilecektir. Yüce Allah, Kıyame Süresi’nin 36. ayetinde: “Yoksa insan başıboş bırakılacağını mı zanneder” demektedir. Sorumluluk, bir insanın davranışlarının sonuçlarını üstlenmesi demektir. Sorumluluk sahibi insanlar, üstendiği görevlerde elinden gelenin en iyisini yapmaya ve gönüllü olarak hesap vermeye hazır insanlardır.

İnsanın sorumlu olduğu şeyler Kur’an ve hadislerde şöyle bildirilmektedir.

İnsan; gözü, kulağı, eli, ayağı, dili ve kalbinin yaptıklarından, ilmi, ameli ve nimetlerinden, Yöneticiler, yönettiklerinden, Verilen söz ve yapılan sözleşmelerden, Peygamberler, dini tebliğ edip etmediklerinden, fert ve toplumlar, ilahi kurallara uyup uymadıklarından sorgulanacaklardır.

Bir Hadis-i Şerif’te: “Hepiniz yöneticisiniz ve yönettiklerinizden sorumlusunuz. Devlet başkanı yöneticidir ve yönettiklerinden sorumludur. Erkek, eşi ve çocuklarının yöneticisidir ve onlardan sorumludur.”

Hz. Ali anlatır:

“Bir gün Ömer’i, binekli olarak ve telaş içinde, giderken gördüm ve sordum;

Ya Emire’l-müminin nereye gidiyorsun? Yanıt verdi;

Devlete ait develerden biri kaçmış, onu aramaya gidiyorum.

İnan ki, senden sonra bu milleti idare edecek olanlara ağır bir yük bırakıyorsun. Herkes senin yaptığını yapamaz.

Bunun üzerine Hz. Ömer şöyle konuşmuştur:

Allah’a yemin ederim ki, Fırat kenarında bir oğlak kaybolsa (yahut bir kurt bir koyunu kapsa) korkarım ki kıyamet gününde onun bile hesabı Ömer’den sorulur!”

Evet denilir ki: Dicle kenarında bir kurt kapsa koyunu, Gelir de adli ilahi Ömer’den sorar onu!

Bir insan ne kadar sorumluluk sahibi olursa olsun, kişinin bireysel olarak yapabilecekleri sınırlıdır. Toplumsal sorumlulukların tamamını kendi başına yerine getirmesi mümkün değildir. Bu nedenle insanlar toplumsal dayanışma ve işbirliği içerisinde huzurlu bir toplum için birlikte çaba sarf etmelidirler.

Allah hepimizi sorumluluğunu yerine getirenlerden eylesin.