“Turizm sektörü ciddi destek bekliyor”

Saadet Partisi Karacabey İlçe Teşkilat Başkanı Ferruh Kurtay, yaptığı basın açıklamasında partilerinin Ekonomik Kalkınma Politikalar Kurulu tarafından “Kovid-19 Salgını’nın Turizm Sektörüne Etkisi, Mevcut Sorunlar ve Alınası Gereken Tedbirler” başlığı ile hazırlanan raporu ilçe kamuoyu ile paylaştı. Salgın sürecinden tüm sektörlerde olduğu gibi turizm sektörünün de olumsuz etkilendiğini belirten Kurtay, hazırlanan bu rapor ile sektörü tüm yönleri ile ele aldıklarını ifade etti.

Koronavirüs salgını sürecinde gayret gösteren sağlık çalışanları ve kolluk kuvvetlerine teşekkür eden Kurtay, “Ülkemiz koronavirüs salgını sonrası 1 Haziran 2020 tarihi itibariyle normalleşme sürecine geçmiştir. Bu dönemde alınan tedbirler tedrici olarak hafifletilmiştir. İnşallah Türkiye olarak salgının sona erdiği, ikinci bir dalganın yaşanmayacağı bir döneme girmişizdir. Salgınla mücadelede geçen üç ay boyunca işçimiz, çiftçimiz, esnafımız, memurumuz, işverenlerimiz ve önemli sektör temsilcilerimiz ciddi fedakârlıklarda bulunmuş ve topyekün bu mücadelede ellerinden geleni yapmışlardır. Bir yandan üretim ve hizmetlerin aksamaması için gayret sarf ederken diğer yandan salgının yayılmaması için her bir vatandaşımız azami özen göstermiştir.” ifadelerini kullandı.

Milletin fedakârlıklarıyla yürütülen süreçte ülke ekonomisinde tüm sektörlerin ciddi manada etkilendiğine dikkat çeken Kurtay, “Bu sektörlerin başında Türkiye ekonomisinin önemli bir unsuru olan “Turizm” gelmektedir. 2020 yılı Türkiye’de turizm sektörü için rekorlarla dolu bir yıl olarak beklenmekteydi. Ancak senenin başında ortaya çıkan pandemi sonrası ülkemizde ilk vakanın tespiti ile beraber oteller de kapatılmıştır. Bütün bir kışı evinde oturup, sezon başında işe başlama hayaliyle geçiren turizm çalışanlarının tamamına yakını işe başlayamamış, başlayanların ise deneme süreleri içerisinde tek taraflı olarak sözleşmeleri feshedilmiştir.” dedi.

Turizm sektörünün 55 farklı sektöre girdi sağladığını kaydeden Kurtay, “Sezon öncesi yapılmış birçok sipariş anlaşması iptal edilmiş, satış umuduyla yapılan stoklar üreticilerin ve tedarikçilerin depolarında kalmıştır. Ayrıca bu malların önemli bir miktarı ihraç edilebilecek ürünler iken, getirilen uçuş yasakları sebebiyle bu imkân da ortadan kalkmıştır. Sektörün kendi dinamiği ve özelliği gereği üretim yapan özellikle çarşaf, havlu, vb ürünleri üreten tekstil sektörü bu ürünlerini başka türlü değerlendirme imkânı da bulamamıştır.” ifadesini kullandı.

Bu süreçte otellerin yaşadıkları maddi kayıplar nedeniyle açıklanan destek kredileri ile ilgili değerlendirmelerde bulunan Ferruh Kurtay, alınan tedbirler için ‘günü kurtarma’ tanımlaması yaptı. Kurtay, “Bu zor süreçten en çok etkilenen kesimlerden biri olan turizmciler hükümetin aldığı önlemlerin yetersiz olduğu kanaatindedir. Hükümet, en kolay olanı seçmiş ve her zaman olduğu gibi turizmcilerimize de bankaların yolunu adres göstermiş, insanlarımızı bankaların vicdanına havale etmiştir.” yorumunda bulundu.

Sektörün hükümetten yana beklentilerini de dile getiren Kurtay, özellikle vergilerin ertelenmesi konusunda sektörün büyük bir beklenti içinde olduğu vurguladı. SP İlçe Teşkilat Başkanı Kurtay, KDV, ÖTV, muhtasar gibi konularda yeni desteklerin verilmesini ya da en azından faizsiz bir şekilde ertelenmesini, konaklama vergisinin ve Turizm Geliştirme Ajansı kesintilerinin en az 2 yıl süre ile ertelenmesini, kamuya ait her türlü vergi, borç, aidat vb. ödemelerin uzun yıllara yayılan bir ödeme planı şeklinde düzenleme yapılmasının gerekli olduğunun altını çizdi.

Turizme yatırım yapmaya gönüllü yatırımcılara yaşanan bu kriz döneminde finansal destek sağlanarak teşvik edilmesinin önemine işaret eden Kurtay, var olan personelin sektörde devamlılığının sağlanması ve turizm okulları mezunlarının sektörde kendine yer edinebilmesi için sezonluk çalışan personelin askı döneminde işsizlik sigortalarından yararlanmasının sağlanması gerektiğini belirtti. Kurtay, “İktidar, sadece holdinglerin, büyük otel zincirlerinin değil, bu sektörden geçimini sağlayan fakat aylardır para kazanamayan insanlarımızın yaşadığı sıkıntıları gidermek için gerekli tüm adımları atmalıdır.” dedi.

Meclis’te bekleyen TÜRSAB yasasının varsa eksiklikleri giderilerek acilen yasalaştırılması gerektiğini dile getiren Kurtay, yıllardır sektörün ihtiyacı olan ‘Turizm Meslek Yasası’nın acilen çıkartılması gerektiğini söyledi. Kurtay, sektör temsilcileri ve uzmanları ile yapılmış olan istişare ve çalışma neticesinde Saadet Partisi’nin turizm sektörü için alınması gereken önlemleri 19 maddede açıkladı:

1. Sağlık Bilim Kurulu benzeri bir yapı olarak “Turizm Bilim Kurulu” acilen kurulmalıdır. Bu kurul, içinde bulunan akademisyen, STK ve Bakanlık temsilcileri ile birlikte sektörün nabzını tutmalı ve Dünya’daki gelişmeleri takip ederek alınması gereken tedbirler ile ilgili güncel tavsiye niteliğinde kararlar almalıdır.
2. Eximbank, Kredi Destekleme Fonu vb. kaynaklar sektörün hizmetine sunularak yaşanan nakit akışı darboğazının giderilmesi sağlanmalıdır.
3. Her ne sebeple olursa olsun şirket iflasları yasaklanmalı, zor durumda kalan işletmelere “kayyum” atama yoluyla hayatta kalması sağlanmalıdır. Bu gibi zor durumda olan şirketlere kayyum destekli verilecek devlet güvenceleri ile uzun vadede tekrar kendi ayakları üzerinde durabilmesi sağlanmalıdır.
4. Kötü durumda olan turistik işletmelerinin hayatiyetlerini sürdürmeleri bakımından şirket evlilikleri ve birleşmeleri kolaylaştırılmalı ve teşvik edilmelidir. Bu yolla sağlanacak finansal destek ile kötü durumdaki işletmelerin faaliyetlerine devam etmesi sağlanmalıdır.
5. Haziran başında açılması planlanan otellerin dış pazarlardan turistlerin gelmesi en iyi ihtimalle Temmuz ortası olacağı öngörülmektedir. Bu süreçte, sektörün beklentisi iç pazar turizm hareketlerinin oluşması yönündedir. Pandemi nedeniyle kullandırılan yıllık izinler, tüm sektörlerin ekonomik olarak negatif etkilenmesi, ortaya çıkan beklenmedik sürpriz işsizlik nedeniyle bu beklenen iç pazar hareketinin beklenenden çok daha az olacağı öngörülmektedir. Bu sebeple iç pazardaki potansiyel pazarı harekete geçirebilmek için devlet tarafından faizli tatil kredisi değil, FAİZSİZ “Tatil Desteği” uygulamasına “ACİLEN” geçilmeli ve kullandırılmalıdır. İç pazara sağlanacak bu destek turizm pazarının yanında diğer tüm sektörlere olumlu olarak yansıyacaktır.
6. İşlerin iyi gittiği günlerde ihmal edilen iç pazarın korunması için kriz sonrası uygulanmak üzere tüm konaklama işletmelerinde özel bir kontenjan uygulanmasının yolu açılmalıdır. Bu konuda iç teşvik amaçlı olarak iç pazar turistlerinden KDV alınmaması önemli bir teşvik unsuru olacaktır.
7. Türkiye’nin bulunduğu coğrafi konumu sebebiyle turist gönderen ülkelerden ülkemiz ile ulaşımın % 98’i uçaklar ile karşılanmaktadır. Bu sebeple uçak yoksa turist yok demektir. Bunun için acilen ülkeye turist getiren tüm tur operatörleri, verilecek koltuk başı teşvikler ile desteklenmelidir.
8. THY’nin verimsiz olan ve sırf prestij amaçlı işletilen hatları ACİLEN iptal edilmelidir. Bu iptaller sonucu oluşan fazla kapasite ile potansiyel turist gönderen ülkelerden turizm destinasyonları olan şehirlerimize tarifeli seferler konulması sağlanmalıdır.
9. Karayolu ile ulaşımı mümkün olan komşu ülkelerden turist hareketliliğine destek olmak amacıyla, vize kolaylığı, mazot desteği vb. teşvikler uygulamaya konulmalıdır.
10. Sürdürülebilir turizm ve çevre ön plana çıkmakta olup, her geçen gün bu turizm türüne talepler artmaktadır. Bu sebeple çevre temelli sürdürülebilir turizm projeleri ve alternatif turizm türleri desteklenerek sezonun 12 aya yayılması için gereken tedbirleri alınmalıdır.
11. İptaller nedeniyle avansların geri istenmesi önemli bir sorundur. Burada, bazı Avrupa ülkelerinde olduğu gibi iptallerde iade yerine kupon uygulaması gündeme alınmasında fayda vardır.
12. Turizm işletmelerinin önemli bir kısmı indirimli KDV oranı uygulaması nedeniyle genellikle devletten KDV alacaklısı durumundadır. Bu nedenle KDV iade sisteminin hızlı çalışması çok önemlidir. Turizm sektörü için KDV iade sistemi, bazı dokümantasyon gereklerinin ertelenmesi yoluyla hızlandırılabilir.
13. Mecliste bekleyen TÜRSAB yasasının varsa eksiklikleri giderilerek acilen yasalaştırılması sağlanmalıdır.
14. Yıllardır sektörün ihtiyacı olan “Turizm Meslek Yasası” acilen çıkartılmalıdır.
15. Otellerin pazarlanmasından vazgeçilerek “Destinasyon Pazarlamasına” geçilmeli, bununla ilgili destinasyon imajını güçlendirici faaliyetlere ağırlık verilmelidir.
16. TGA (Tanıtma ve Geliştirme Ajansı) daha etkin olarak kullanılmalı, yıllık olarak planladığı tanıtım stratejilerinin sektör ile paylaşımını yaparak buna paralel hareket etmeleri sağlanmalıdır. Yeni hedef pazarlar belirlenmeli ve bu pazarlara yönelik tanıtım ve pazarlama faaliyetlerine ivedilikle geçilmelidir. Sağlık turizmdeki avantajımız nedeniyle “Güvenli ve Sağlıklı” imajı pekiştirilmelidir.
17. Endüstri 4.0 kapsamında hızlanan Turizm 4.0 çalışmaları pandemi krizi sayesinde ivme kazanmış ve “Akıllılık” kavramı tüm sektörde ön plana çıkmıştır. Bu sebeple “Akıllı Turizm”, “Akıllı Destinasyon”, “Akıllı Şehir”, “Akıllı Oteller” gibi uygulamalara hız verilmelidir.
18. Turizme yatırım yapmaya gönüllü yatırımcılar yaşanan bu kriz döneminde finansal destek sağlanarak teşvik edilmelidir. Yatırımlarının devlet güvencesi altında olduğu ve elde ettikleri karları makul ölçülerde kendi ülkelerine transfer edebileceklerinin güvencesi verilmelidir.
19.  Turizm okullarından mezun olanların sektörde çalışma oranları % 11 gibi düşük bir oran olup, hizmet sektörünün en değişmez ana unsuru yetişmiş işgücüdür. Bu sebeple var olan personelin sektörde devamlılığının sağlanması ve turizm okulları mezunlarının sektörde kendine yer edinebilmesi için sezonluk çalışan personelin askı döneminde işsizlik sigortalarından yararlanması sağlanmalıdır.”